Beton Soğutma Sistemleri Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Beton soğutma sistemleri günümüzde sanayide en çok merak edilen konulardan bir tanesidir. Beton neden soğutulur ve beton soğutma işlemi neden gerçekleşir? Gibi sorular sorulmaktadır.
Öncelikle sıcak hava betonun dayanıklılık özelliklerini de olumsuz bir şekilde etkiliyor. Bu sebeple, sıcaklığın beton üzerinde oluşturduğu olumsuz etkiler günü gününe izlenmeli ve gerekli işlemler yapılmalıdır. Son zamanlarda kadar bu problem betonunun karışım suyunun içine buz veya soğuk su karıştırılması ile çözülmeye çalışılıyordu. Fakat özel betonlarda hava sıcaklığının yüksek olduğu zamanlarda, buz veya soğuk su ekleme yönteminin, talep edilen beton kalitesinin kazanılmasında yetersiz kaldığı bir gerçektir. Son zamanlarda ortaya çıkan “kalıpta soğutma” yöntemi ile betonun kalıba yerleştirilmesinin ardından yani döküldükten sonra yerinde soğutulması hedeflenmiş ve bu yolla yapılan çalışmalarda talep edilen doğrultudaki yüksek beton kalitesine sahip olunmuştur.
Beton soğutma işlemi nerelerde kullanılmaktadır?
Özellikle barajlar, yollar, köprüler ve enerji santralleri gibi endüstriyel alanların özel betonlarının soğutulmasında kullanılmakta olan beton soğutma sistemleri, betonun karışım sularını değil, asıl betonun kendisini soğutan bir yöntemdir. Kalıp demirleri yerleştirildikten sonra kullanılacak betonun özelliklerine göre seçimi yapılan borular kalıbın içine yerleştirilir. Bu boruların kalıba yerleştirilme işlemi daha önce hazırlanmış olan buz makinesi içerisinde yapılmaktadır. Beton dökümü bittikten sonra beton soğutma grubunda elde edilmiş olan soğuk su aynı zamanda polietilen borularla beton içinde gezdirilip betonun hesaplanan zamanda soğutulması sağlanmaktadır.
Beton soğutma sistemi nasıl işlemektedir?
Sistem tam otomatik çalışmakta ve talep edilen sıcaklık ve debi oranlarını verebilmekte ve talep edilen aralıklarla raporlama sağlanmaktadır. Sistemin gidiş ve dönüş kolektörlerinde bulunan soğutma cihazları, debi ve sıcaklıklar farklı farklı ayarlanabilmekle beraber ölçülebilmekte ve rapor haline getirilebilmektedir. Sistem aynı zamanda Gebze İzmir otoyolu proje içerisinde olan Osman Gazi Köprüsü’ne ait özel oranlardaki kütle betonlarının soğutulmasında test edildi ve tam not ile geçmiştir.
İlk kez Osman Gazi Köprüsü Projesi için kullanılan beton soğutma sistemleri soğuk su gidiş hatlarını ve soğuk su dönüş hatlarını barındırmaktadır. Gidiş kolektörlerinde yer alan her bir hat istenilen sıcaklıkta ve talep edilen debide su gönderiyor. Soğutma grubunun çalışma aralıkları ve sıcaklıkları veya hatlarda yer alan debiler otomasyon sistemi üzerinden takip edilebilir ve raporlanabilir. Beton soğutma sisteminin gidiş-dönüş kolektörlerinde yer alan hat sayısı, sıcaklık oranı, debi oranı, çalışma aralıkları projelere bağlı olarak farklı miktarlarda ayarlanabilmektedir.
Yeni dönemde tasarlanan bu sistemin altında yer alan imza Türk mühendislerinindir. Sistem tasarımı ve otomasyonu da Türk mühendislerince tasarlanmış ve projelendirilmiş aynı zamanda imal edilmiştir. Sistem aynı zamanda soğutma ihtiyacı olan alanları, binalar ve makinelerde hariç, koşu hayvanlarının soğutulması gibi birçok farklı işler için de kullanılma özelliği bulunmaktadır.