Düşürülen uçak Türk-Rus ilişkilerini nasıl etkileyecek?

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Suriye sınırında Rusya uçağını düşürdü. Hatay’ın Yayla Dağı ilçesinin karşısındaki Yamadır köyü yakınlarında düşürülen uçağın, Rusya'ya ait SU 24 tipi savaş uçağı olduğu bildirildi.

Cumhurbaşkanlığı, uçağın ‘sınır ihlali yaptığı’ gerekçesiyle angajman kuralları çerçevesinde düşürüldüğünü duyurdu. Rusya sınır ihlali yapmadıklarını açıkladı. Türk hava sahasını ihlal eden, milliyeti bilinmeyen uçağın beş dakika içerisinde 10 kez ikaz edildiğini belirten TSK da “Uçağa angajman kuralları çerçevesinde iki F16 uçağı müdahalede bulundu” açıklamasını yaptı. Rus Savunma Bakanlığı da olayı doğruladı ancak uçağın Türk hava sahasını ihlal etmediğini dile getirdi.

Krizi RS FM'e yorumlayan Rusya uzmanı İlyas Kemaloğlu, gelişmenin Türkiye — Rusya ilişkilerini etkileyeceğini söyledi

RS FM'de yayınlanan Günaydın Türkiye programına konuk olan Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden Doç. Dr. İlyas Kemaloğlu, uçak krizinin Rusya'nın Ortadoğu'daki ağırlığıyla ilgisinin bulunduğuna dikkat çekti.

“Ortadoğu Rusya için her zaman önemlidir” diyen Kemaloğlu, özellikle ‘Arap Baharı’ndan sonra Rusya'nın bölgede dayanağının kalmadığını dile getirdi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 2010 yılından önce enerji ve askeri teknolojiler konusunda İran, Irak ve Libya gibi aktörlerle ciddi işbirliği adımları attığını hatırlatan Kemaloğlu, ‘Arap Baharı’nın Rusya'nın bu yöndeki varlığını sonlandırdığına işaret etti. 

‘TÜRKİYE'YE BÜYÜK TEPKİ VAR'

Rusya uzmanı, bu çerçevede Suriye'nin Moskova yönetimi için önemli bir partnere dönüştüğünü, olası ABD operasyonunun da engellendiğini söyleyerek, düşürülen Rus uçağının bu eksende sorgulanması gerektiğini belirtt:

"Düşürülen uçağın Türk-Rus ilişkilerine bir etkisi olur mu, şüphesiz olur. Çünkü genel olarak Suriye meselesi ilişkileri olumsuz etkiliyor. Ayrıca Rus uzmanların açıklamalarıyla Rus basınındaki haberlere baktığımızda, Türkiye'ye karşı büyük bir tepki var. Uçağın Türkiye hava sahasını ihlal etse de herhangi bir tehdit oluşturmadığı, bölgede uçuşun operasyon kapsamında yapıldığını belirtiyorlar. Dolayısıyla Putin'in vereceği tepki, Türk-Rus ilişkilerinin geleceği açısından şimdi önemli bir husus."

'EKONOMİK YANSIMALARI OLACAK'

Türkiye sınırında düşürülen uçağın ekonomik yansımasının da olacağına vurgu yapan Kemaloğlu, Rus rublesinin dolar ve euro karşısında değer kaybı yaşamakta olduğunu söyledi. Krizin,  Türk Akımı, Akkuyu gibi dev enerji projeleri etkileyebilme olasılığına yönelik soruları da cevaplayan Kemaloğlu, projelerdeki tıkanmanın doğrudan Suriye meselesiyle ilgili olmadığını söyledi:

"Türk Akımı'nda birtakım sorunlar var ama bunu Suriye krizinde tarafların farklı cephelerde yer almasına bağlamak yanlış olur. Çünkü orada farklı sıkıntılar vardı. Türkiye’de hükümet yoktu. Taraflar arasında fiyat konusunda anlaşma yapılmamıştı.  Akkuyu için de aynı şeyi söylemek mümkün. Suriye krizi olmasaydı, yani farklı cephelerde yer almasalardı bile bu iki konuda Rus ve Türk tarafı kesin olarak anlaşmaya varmış değildi. Yalnız bu meselelere şimdi uçak kriziyle birlikte siyasi boyut da eklenmiş oldu. Dolayısıyla, bundan sonra sorunların çözümü için daha büyük çabaların sarf edilmesi gerekecek."