"11 binden fazla kişi işten uzaklaştırıldı".
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev "gerçek kriz geliyor" dedi ve bu, Kazak halkının canına bir üşütme düşürdü. Kazakistan'da çoğunluk kriz durumuna hazırdır, devlet memurlarının ekonomik durumla ilgili çıkışlarını takip ediyor. Başkan diyor ki, "asıl dehşetler inden sonra başlıyor".
Guncel-Haber.Com, haber verir ki, bu konuda "Özgürlük" radyosunun Kazakistan bürosunun hazırladığı materyalde kaydedilir.
Yazıda bildirilir ki, şimdi bu ülkede lise hocası aylık 100 bin tenge (yaklaşık 400 lira) gelirle 6 çocuk büyütüyor:
"Eşi sürüş, ama kazandıkları para evin günlük yiyecek ihtiyacını güçle öder. Okul malzemesi ve giysi almaya para kalmıyor.
İki yıl önce 100 bin tenge yaklaşık 650 dolar değerindeydi. 2014 yılı devalvasiyasından sonra 180 tenge 1 dolara düştü. O zaman hükümet söz verdi ki, ikinci devalüasyon olmayacaktır.
Nazarbayev 2016 yılında yapılması gereken başkanlık seçimini 2015 yılının apreline geçirdikleri ikinci devalvasiyanın gerçekleşeceği açıkça göründü. Birçokları tahmin ediyordu ki, Nazarbayev ekonomik sıkıntılar ülkeyi vurmamış iktidarda yeni döneme başlamak istiyor.
Kazakistan'da ekonomi petrolden bağlıdır. Petrol fiyatının düşmesi ülkeye darbe vurur. Bir yandan da Kazakistan'ın en büyük ticari partneri Rusya rublunun değerini kaybetmesi de ülke ekonomisinde kayıplar yaratır.
Hükümet tengeye olan baskıların önlemeye çalışır. Temmuz'da Kazakistan'ın Merkez Bankası ticari dehlizini genişletti 1 doları 198 tenge değerinde değerlendirdi. Ancak az sonra beklenen ikinci devalüasyon başladı ve 1 dolar 255 tenge oldu. Bazı memurlar diyorlardı ki, bu fark kısa bir zaman aralığı ve teñgeni güçlendirmek içindir.
Ama oktyabrın 22-de 1 dolar 277 tenge oldu. Bu da Kazakistan'da üçüncü devalvasiyanın olacağı ile ilgili konuşmaları daha da güçlendirdi.
Satıcılar diyorlar ki, 300 tengelik ayçiçeği yağı 440 tenge olup. Pirinç 240 tengeden 280 tengeye kalkıp. Sütün fiyatı 20 tenge, şekerinki 30 tenge kalkıp.
Satıcılardan biri diyor: "Biz sütü Amerika'dan almırıg, kendi ülkemizin üretimidir, ancak anlamıyorum, neden bu kadar bahalansın".
Ülkede işsizliğin artacağı ile ilgili de endişeler var. Sağlık ve Sosyal Kalkınma Bakanlığı Çalışma, sosyal güvenlik ve göç komitesinden bildiribler ki, bu yılın 9 ayında 381 iş yapısına 11 binden fazla kişi işten uzaklaştırıldı. Bu da geçen yılın aynı dönemine oranla 3 kat daha fazladır.
Almatı sakini Gulbanu Orazaliyeva diyor ki, o, 10 yıldan beri ekmek fabrikasında çalıştı, ama bu günlerde hiçbir fazlalık konusunda uyarı olmadan işten serbest bırakıldı: "Eğer bu konuda dinleseydik, önceden bir iş ahtarardıg. Dört çocuğum var, borcum var. Ben şimdi nasıl yaşayayım? ". Orazaliyeva diyor ki, o, yaşına göre kafede bulaşık işi de bulmuyor.
17 yıldır, yerel televizyon istasyonları birinde çalışan Bektur da diyor ki, işten edildikten sonra diğer televizyon istasyonlarında iş arayıp, ancak ona demişler ki, burda da kısaltmalar gözlenir ve boşluk yoktur.
Bağımsız Girişimciler Birliği Başkanı Timur Nazhanov diyor ki, artık ülkede ekonomik kriz başladı. O, bunda Rusya faktörünü vurguluyor:
"Şimdi biz Avrasya Ekonomik Birliği'nde. Bu, Avrupa'dan yiyecek almayı zorlaştırır. Rusya'nın amacı mallarını korumaktır. Kazakistan kendi tükettiği malların büyük bölümünü ithal ediyor. Rusya Kazakistan'a idhalda engeller yaratmıştır ".