Salgınlara da Neden Olan ve Düşmeyen Ateş ile Ortaya Çıkan: Tifo Hastalığı

Tifo hastalığı salmonella etkenin neden olduğu ve şiddetli belirtiler ile kendini gösteren bir hastalıktır. Tifo hastalığı şiddetli karın ağrıları, düşmeyen ateş ve beyaz kan hücresinde aşırı miktarda bir artış ile seyreden bakteri kökenli bir hastalıktır. Hayvanlarda görülmeyen ve insanları etkisi altına alan bu hastalık vücut içerisine girdikten sonra sistemik bir enfeksiyona neden olarak ciddi sağlık sorunlarına yol açar.

Tifonun asıl bulaş kaynağı salmonella bakterisi ile enfekte olmuş besinler ve kirli sulardır. Kolaylıkla salgına neden olabilen tifo hastalığı, ortaya çıkardığı ciddi belirtiler ve yan etkiler ile tedavi edilmediği durumlarda ölüme neden olabilmektedir.

Tifo hastalığı bir bakteri türü olan salmonella tipi etkeninin vücut içerisine girip enfeksiyon oluşturması sonucunda görülmektedir. Bulaşma olasılığı oldukça yüksek olan bu hastalık, bakteriyi taşıyan kişilerin dışkısının su veya besinlere bulaşması ve sonrasında tüketilmesi sonucunda bulaşmaktadır.

Tifo hastalığının etkeni her ne kadar sistemik bir enfeksiyona neden olsa da çoğunlukla sindirim sistemine yerleşmektedir. Bu nedenle hastalık etkeni dışkı ve idrar içerisinde bol miktarda yer almaktadır. Tifo hastaları dışkılarında hastalığın etkenini taşıdıkları için kolaylıkla hastalığın yayılmasına ve salgın oluşmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle özellikle altyapının yetersiz olduğu bölgede yaşayan tifo hastalarının tifonun yayılmasını önlemesi gerekmektedir.

Tifonun Nedenleri ve Bulaşma Yolları Nelerdir ?

Tifo hastalığının etkeni bir bakteri türü olan salmonella tipidir. Hastalık fekal oral yolla yani hasta bir kişinin dışkısında bulunan bakteri etkeninin ağız yolu ile vücuda alınması sonucunda kolaylıkla bulaşabilmektedir.

Hastalığın etkeni sindirim sistemi içerisinde aşırı miktarda bulunduğu için dışkılama veya idrar yoluyla kolay bir şekilde etrafa yayılabilmektedir.

Tifo dışkı ve idrarın dışında enfekte olmuş hastanın solunum sistemi salgıları ve kusmuk gibi vücut sıvılarıyla da bulaşmaktadır. Bundan dolayı tifo hastalığına yakalanan bir kişi çevrelerine aşırı miktarda bakteri yayabilir ve kısa süre içerisinde salgınlara neden olabilir.

Günümüzde tifo hastalığının yayılması genel olarak tifolu hastanın dışkısının atık sulara buradan da besinlere bulaşması yoluyla olmaktadır. Fekal oral yolla bulaşma olarak adlandırılan bu durum kısa süre içerisinde yıkıcı etkisi oldukça yüksek salgınlara neden olabilmektedir.

Özellikle gelişmemiş ülkelerde altyapı tesislerinin yetersizliği gibi nedenler ile kanalizasyon suları içme ve sulama sularına karışabilir ve tifo salgınlarına neden olabilmektedir. Bunun yanı sıra su kaynakları az olan bölgelerde durgun suların kullanılması sonucunda da tifo hastalığı bulaşabilmektedir.

Tifo teşhis ve tedavi süresinde de hastalığın kaynağın belirlenmesi ve kontrol altına alınması gerekmektedir.

Fekal oral yolun yanı sıra nadiren de olsa enfekte hastaların eşyaları ile temas sonucunda veya sinekler yoluyla da bulaşma görülebilmektedir. Ancak esas bulaşma enfekte hastanın dışkısındaki bakterilerin gıdalara bulaşması yolu ile olmaktadır.

Tifo Hastalığının Belirtileri Nelerdir ?

Tifo hastalığının etkeni olan salmonella vücut içerisine girdikten sonra yaklaşık 2 hafta süresince bir kuluçka dönemi geçirir.  Kuluçka dönemi tamamlandıktan sonra ilk etapta kırgınlık, iç ürpermesi, iştah kaybı ve baş ağrısı gibi belirtiler görülmektedir. Bu başlangıç belirtilerinin süresi en fazla 2 gündür.

Daha sonraki evrelerde ise durmak bilmeyen bir ateş yükselmesi ortaya çıkar. Ateşin yükselmesinin yanı sıra nabız artışı, bilinç bulanıklığı ve çevreye karşı ilgisizlik gibi belirti ve bulgular ortaya çıkar.

Hastalığın son evrelerinde görülen bu belirtiler şiddetlenir ve mimik kaybı, sorulan sorulara yanıt alamama ve hatta intihar girişimi gibi belirtiler de görülebilmektedir. Bunun yanı sıra bulantı, kusma, ishal ve kabızlık gibi belirtiler de görülebilmektedir.

Tifo Tanısı Nasıl Konulur, Tedavisi Nasıldır ?

Tifoda yaygın olarak görülen düşmeyen ateşi, ishal ve diğer nörolojik belirtiler görüldüğünde akla hemen tifo hastalığı gelmeli ve buna uygun testler yapılmalıdır. Hastadan alınan dışkı örnekleri mikroskop altında incelenerek kesin tanı konulmaktadır. Tedavi öncesinde ise antibiyotik seçimi için kan alınarak kan kültürü yapılmalıdır.

Enfeksiyon hastalıkları hastaneleri doktorları tifo hastalığını tedavi ederken uzun yıllardan beri amoksisilin etken maddeli antibiyotikler ve antimikrobiyal ilaçlar kullanmaktadır. Ancak bazı hastalarda bu ilaçlara karşı direnç oluştuğu için son yıllarda kinolon ve sefalosporinler gibi yeni ilaçlar üretilmeye başlanmıştır.

Bunun yanı sıra hastalığın ortaya çıkardığı belirtiler içinde ateş düşürücü, ishal önleyici ve ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca hastalar ishal olduğu için büyük oranda su kaybettiklerinden dolayı kaybedilen sıvı ve elektrolitler en kısa sürede yerine konulmalıdır.