Şeker hastaları daha uzun yaşıyor

AjansHaber / Sibel Meral

Türkiye Diyabet Vakfı Başkanı Prof.  Dr. Temel Yılmaz şeker hastalığı tanı ve tedavisi hakkında önemli bilgiler verdi. Dr. Kaya “doğru beslenme ve düzenli egzersiz ile hastalık riskinin yüzde 56 oranında azaldığını” belirtti.

Dr. Kaya şeker hastalığının klinik boyuta ulaşmasının ardından tedaviyle kontrol edilmediği halde kalp krizi, infaktüsün, felçlerin, obezitenin, yüksek tansiyonun, 20 yaş üzeri körlük, trafik kazalarında bacak altı kesilmelerinin, böbrek bozukluğunun bir numaralı sebebi olabileceğini belirtti.

Türkiye Diyabet Vakfı Başkanı Prof.  Dr. Temel Yılmaz diyabet konusunda şu değerlendirmelerde bulundu:

 DİYABET NEDİR?

Diyabet, vücutta insülin hormonunun hiç olmaması veya vücutta bulunmasına rağmen hücre düzeyinde etkisinin olmaması nedeniyle kanda şekerin yükselmesi ve buna bağlı olarak bir dizi metabolik sorunların oluştuğu hastalık. Diyabet aslında bir insülin hormon hastalığıdır. Genel olarak halk arasında şeker hastalığı olarak isimlendiriliyor olmasına rağmen buradaki kan şeker yüksekliği sebep değil sonuçtur. Asıl problem şekerde değil insülün hormonunda. Diyabet, kaynağını 21. yüzyılın gündemimize getirdiği yeni hayat modelinden almakta. Hareketsiz bir yaşam tarzının yaygınlaşması, hazır gıdaların daha çok tüketilir olması, öğün zamanlarının kısalması gibi faktörler bu yeni yaşam modelinin en çarpıcı özellikleridir. Bu yaşam tarzı obeziteyi, yüksek tansiyonu, diyabeti ve kalp hastalıklarını hızlandırmakta.

BELİRTİLERİ NELERDİR?

Diyabeti klinik öncesi ve klinik sonrası diye iki döneme ayırabiliriz. Klinik öncesi diyabet yani gizli şeker diye adlandırdığımız süreç çok belirgin bulgular vermeyen ama vücutta organ hasarlarını oluşturan bir süreç. Bu süreçte genel olarak açlık kan şekeri ölçüldüğü zaman normal düzeylerde bulunur buna karşılık tokluk kan şekeri yüksektir. Değer olarak 140’ın üzerinde rastlanır. Normal koşullarda açlık kan şekerinin 100’ün altında, tokluk kan şekerinin 140’ın altında olması gerekir. Açlık kan şekerinin 100 ile 125 arasında olduğu,  tokluk şekerin 140 ile 199 arasında olduğu duruma biz “gizli şeker”  ismi veriyoruz. Bu dönemde genel olarak hastada hızlı yemek yemek, sık acıkma, açlık halinde sinirlilik, soğuk terleme, fenalık hissi, sabırsızlık hissinin oluştuğu görülür. Yine hastanın tatlı krizinin olması, yemeklerden sonra yorgunluk ve uyku halinin belirmesi ve durdurulamayacak bir şekilde kilo alması gizli şeker belirtileri arasında yer alır. Diyabetin gizli şeker dönemi yaklaşık 10-15 yıl sürer. Bu dönemin sonunda hastalık klinik diyabete ya da halk diliyle açık şekere dönüşür. Bu dönem sonra açlık kan şekeri 126’nın üzerinde veya tokluk kan şekeri 200’ün üzerinde seyreder. Kan şekerinin kontrol altına alınmaması halinde fazla su içme, ağız kuruması, sık idrara çıkma, halsizlik, yorgunluk ve zayıflama gibi bulgular karşımıza çıkmaktadır. Bu bulgular çocukluk çağında görülen Tip1 diyabetiklerde daha şiddetli olur. Buna karşılık Tip2 diyabette bu bulgulara daha az rastlanır.

 NASIL BESLENMELİYİZ?

Diyabetliler için özel bir beslenme kavramı kullanmaktan ziyade sağlıklı beslenme adı altında konuşalım. Sağlıklı beslenme için insanlara önereceğimiz ama diyabetlilerin yiyemeyeceği hiçbir şey yok. Genel bir bilgi vermek gerekirse; diyabetliler 3 ana öğün 3 ara öğün şeklinde beslenme planı oluşturmalılar kendilerine. Özellikle kan şekerini hızlı yükselten yiyecekler bunlara örnek vermek gerekirse tatlılar, beyaz undan yapılmış her şeyden mümkün olduğunca uzak durmalı, aşırıya kaçmamalıdır. Bunun yanında meyve, pirinç, patates ve beyaz undan yapılmış makarnayı sınırlı, kontrollü tüketmeliler. Yağlı besinler yüksek kalorilidir bunun için yağları kontrollü olarak kullanmalılar. Sebzelerin suyu, kıymalı, etli, yağlı yiyecekleri tüketirken dikkat etmeliler. Aynı zamanda beslenme şeklinde büyük önem verdiğimiz teknik de yemekte salatayı birbirinden ayırmalı, önce salatayı sonra yemeği yemeliler dedi. Çünkü salata yenilen yemeklerin glisemik endeksini düşürüyor, emilimini azaltıyor.

HANGİ HASTALIKLARA YOL AÇAR?

Hasta eğer kan şekerini kontrol altına alamazsa kan şekerinin yüksekliğine bağlı olarak damar hasarı oluşur. Damar hasarı iki türlüdür; büyük damar ve küçük damar. Büyük damarlarda bozulma olduğu zaman koroner kalp hastalığı, enfarktüs, beyin damarlarında kireçlenme, felçler, yüksek tansiyon, diyabetik ayak gibi sorunlar oluşur. Küçük damar hasarında böbrek bozukluğu, gözlerde ve kemiklerde hasar oluşur. Kalp krizi, infaktüsün, felçlerin, obezitenin, yüksek tansiyonun, 20 yaş üzeri körlük, trafik kazalarında bacak altı kesilmelerin, böbrek bozukluğunun bir numaralı sebebidir. Diyalize giren iki hastadan biri diyabettir.

KORUNMAK İÇİN NELER YAPMALIYIZ?

Düzenli beslenme ve düzenli spor korunmak için en etkili yol. Şeker hastalarının önemli bir bölümü oran vermek gerekirse yüzde 80’ni ideal kiloyu muhafaza ettiğinde ve yeterli egzersizi yaptığı sürece diyabeti önlemede büyük bir adım atmış olacaktır. Kilonun yüzde 5 oranında azaldığı ve günde 30 dakikalık yürüyüş ile diyabetin ortaya çıkışını yüzde 56 oranında azaltmak mümkün. Genetiğin yüzde 50’lik bir etkisi vardır. Yani düzenli spor ve beslenmeyle şeker hastalığı riskini yüzde 50 oranında azaltmak mümkün dedi. 

YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haberlerin tüm hakları AjansHaber’e aittir. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz. AjansHaber tarafından üretilen haberlerin kaynak gösterilmeden kullanılması, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 36 ve 37. maddesine aykırıdır ve suç teşkil etmektedir. Ayrıca internet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ile ilgili olarak 4 Mayıs 2007 tarihinde kabul edilen 5651 sayılı internet yasasına göre de bu durum cezai işlem gerektirmektedir.

Kaynak: AjansHaber